Czy wszystkie owoce i warzywa są tak samo zdrowe?
Owoce i warzywa to jeden z głównych składników zbilansowanej diety, która pozwoli zachować organizm w dobrym zdrowiu. Dietetycy zalecają jedzenie przynajmniej pięciu porcji warzyw i owoców w ciągu dnia – porcją może być samo owoc lub warzywo, sok lub inne produkty nisko przetworzone. Warto jednak zadać sobie pytanie czy wszystkie warzywa i owoce są tak samo zdrowe?
Dlaczego warto jeść owoce i warzywa?
Warzywa, jak i owoce stanowią podstawę piramidy żywieniowej. Dzieje się dlatego, że zawierają w sobie praktycznie wszystkie cenne dla naszego organizmu substancje odżywcze: witaminy, makro i mikroelementy, pobudzają trawienie i wzmacniają organizm i jego odporność. Większość z nich charakteryzuje się także ciekawym smakiem i aromatem, co zachęca do jedzenia.
Warzywa i owoce poza sezonem? Jeść czy nie jeść?
Warzywa oraz owoce dostępne są z reguły przez cały rok. Jednak trzeba pamiętać, że w naturalnych warunkach dostępne są sezonowo. W naszym klimacie z reguły jest to okres od końca marca do października (wszystko zależy od gatunku). Niektórych warzyw i owoców powinniśmy szczególnie unikać poza sezonem, gdyż nie tylko ich walory smakowe są o wiele gorsze, ale i wartości odżywcze o wiele niższe niż plonów rolnych dostępnych w sezonie. Do takich zaliczyć należ przede wszystkim:
– pomidory – pomidory dostępne w zimie często sprowadzane są z Meksyku czy Maroka. Uprawiane są one na sztucznych podłożach, np. wełnie mineralnej. Również ich dojrzewanie odbywa się w sztucznych warunkach- do kraju docierają zielone, niedojrzałe;
– ogórki – są również sprowadzane z zagranicy. Dodatkowym argumentem, aby nie jeść ich zimą i jesienią jest to, że wychładzają organizm;
– szpinak – wymieniany jest jako jedna z najbardziej skażonych pestycydami roślin, dlatego lepiej poczekać na świeży szpinak z rodzimych upraw sezonowych;
– cytrusy – wychładzają organizm. Często jemy je, by uzupełnić w diecie witaminę C. Jednak zimą lepiej zastąpić je natką pietruszki, owocami głogu i dzikiej róży;
– truskawki – te zimowe są sprowadzane z zagranicy – odmiany są wodniste i nie mają takiego smaku jak rodzime, często też naszpikowane są środkami chemicznymi chroniącymi owoce przed zepsuciem;
Czy wszystkie owoce i warzywa mają taką samą wartość odżywczą?
Oczywiście, że nie. Wartość odżywczą określa się na podstawie zawartości białka roślinnego, błonnika pokarmowego oraz związków mineralnych i węglowodanów. Najkorzystniej pod tym względem wypadają (mają najwięcej białka roślinnego w stu gramach) suszone nasiona: soi, soczewicy czerwonej, grochu, białej fasoli, bobu, a także owoce: brzoskwinie, czereśnie, porzeczki, suszone daktyle, banany i figi.
Czy wszystkie warzywa i owoce wspomagają odchudzanie?
Większość dietetyków podkreśla, że kiedy chcemy się odchudzić musimy jeść dużo warzyw i owoców. Jest w tym wiele prawdy, ale musimy pamiętać o kilku rzeczach. Przede wszystkim o tym, że z uwagi na dużą zawartość cukrów w owocach trzeba ograniczyć ich spożycie pod wieczór. Należy też zwrócić uwagę na kaloryczność warzyw i owoców. Pod tym względem dzieli się na trzy grupy. Pierwsza to grupa, z której warzywa i owoce można jeść bez ograniczeń. Są to między innymi: brokuły, pomidory, rabarbar, rzepa, rzodkiewka, sałata, szparagi, kalarepa, kapusta kiszona, ogórki. Druga grupa to warzywa, przy których należy liczyć spożyte kalorie, tu zaliczamy przede wszystkim: bób, brukiew, buraki, fasolkę szparagową, groszek, jarmuż, kapustę czerwoną, marchew, pietruszkę, seler. Trzecia grupa to warzywa najbardziej kaloryczne. Do niej zalicza się soję, groch, fasolę i soczewicę, a także konserwowane warzywa jak groszek i kukurydza.
Jakie owoce i warzywa są najlepsze dla naszego zdrowia?
Wśród warzyw i owoców najlepiej wybierać te, które można znaleźć w naszych ogrodach i sadach. Do najcenniejszych zaliczyć z pewnością można: pomidory, pietruszkę, marchewkę, seler, kapustę, sałatę, chrzan, cebulę, czosnek, por, rośliny strączkowe, poziomki, czarną porzeczkę, maliny, agrest, jabłka, czereśnie.
Obróbka termiczna ma znaczenie
Duże znaczenie dla właściwości odżywczych warzyw i owoców ma odpowiednia obróbka termiczna. Warzywa trzeba umyć, ale nie moczyć. Do obierania i krojenia należy używać noży ze stali nierdzewnej lub ceramicznych. Gotować warzywa trzeba krótko i najlepiej jeść od razu po wyjęciu z wody.